جیوپولیټیک څه شی دی؟
جیوپولیټیک څه شی دی؟
زه ډیری وختونه د افغان حکومت پخوانیو چارواکو اورم چه د "جیو پولیټیک" په اړه بحث کوي، مګر ډیری یې د دې اصطلاح په ریښتینې معنی نه پوهیږي. دوئ په غلطۍ دا باور لري چه دا یوازې د "جغرافیه" او "سیاست" ترکیب دی، کوم چه د خندا وړ دی! نو غواړم چه پدې موضوع یو څه رڼا واچوم
ګورئ، دلته جغرافیه یوازې د فزیکي موقعیت معنې نه ورکوي، بلکې دا د تاریخ په اړه هم ده. یعنې هغه ستا چاپیریال دی چه ستا قصه ترینه جوړیږي. جغرافیه منابع، ګواښونه، قوتونه، ضعفونه، اتحادونه او دښمنان تعریفوي. دغه ټول فکتورونه، هم ستا له موقعیته اغیزمن کیږي او هم له هغو ګټو یا زیانونو چه ستا موقعیت یې تا ته درکوي
د مثال په توګه، د یو ټاپو په توګه د انګلستان حیثیت دا د دې توان ورکړ چه د یوې پیاوړې سمندري ځواک په جوړولو سره د نړۍ ډیره برخه استعمار کړي. له بلې خوا د سویټزرلینډ جغرافیې دغه هیواد دې ته اړ کړ چه بې طرفه پاتې شي. په امریکا کې د صنعتي انقلاب د چاودنې سره د امریکا د جغرافیایي انزوا ډیره مرسته وکړه او وده یې ورکړه، ځکه چه د نورې نړۍ نه دغه لرې والی، یوازې والی او انزوا، امریکا لپاره د وارداتي توکو څخه د طبیعي محافظت چمتو کولو لامل شو
په اصل کې، جغرافیه د نړیوال متحرکاتو په جوړولو کې مهم رول لوبوي. له همدې امله، جیوپولیټیک د جغرافیې دا پراخه پوهه د سیاسي ستراتیژیو سره نښلوي. او دا هغه ستراتیژۍ دي چه هیوادونه یې د نړۍ په ډګر کې د سیالۍ برتري ترلاسه کولو لپاره غوره کوي
ارین هاشمي ~
Comments
Post a Comment